بسم الله الرحمن الرحیم
کتابنامه
أعْیانُ الشّیعة، کتابی به زبان عربی در معرفی ائمه و عالمان شیعه، اثر سید محسن امین (درگذشته ۱۳۷۱ق)، عالم دینی و شرح‌حال‌نگار شیعه. بخشی از کتاب، درباره زندگانی امامان شیعه است. این کتاب در شرح حال بزرگان و علماى شيعه، از صدر اسلام، تا عصر مؤلف كه جامع‌ترين تذكره يا دانشنامه در احوالات بزرگان شيعه، در دولت‌هاى اسلامى و شرح عقايد تشيع در اصول و فروع دين مى‌باشد.
فرزند مؤلف، حسن امین، مسئولیت تحقيق و عرضه کتاب را به عهده داشته است.
مؤلف در ساليان متمادى به فكر تدوین کتابى جامع درباره سرگذشت بزرگان شيعه دوازده‌امامى (به‌طور عام) بوده، تا اينكه تصمیم به تأليف کتابى گرفته است كه شرح حال همه بزرگان شيعه، اعم از صحابه، تابعين، تابعين تابعين و اهالى هر علم و فن را شامل گردد؛ به‌گونه‌اى كه از راویان، محدثان، قاريان، مفسران، فقيهان، حكيمان، متكلمان، واعظان و شاعران گرفته تا دانشمندان علوم لغت، صرف، نحو، بيان، منطق، رياضيات، طب و نجوم و حتى پادشاهان و وزيران، همگى در این کتاب جايى داشته باشند.
آنچه باعث اهمیت کتاب مى‌شود، آن است كه نویسنده در راستاى تدوین آن، تحقيقات خود را با ابعادى وسيع در سوريه، عراق و ایران انجام داده و كتب غير شيعه را به‌منظور برطرف نمودن نقائص برخى منابع شيعى، از نظر گذرانده است تا پژوهنده را از جستجوى ملال‌آور در لابه‌لاى كتب گوناگون تاريخ و تراجم، بى‌نياز گرداند.
علامه میرحامد حسین در اعیان الشیعه
[هو] ابن الامیر المفتی السیّد محمد‌قلي بن محمدحسین بن حامدحسین بن زین العابدین الموسوي النیسابوري الکنتوري الهندي اللکهنوي.
توفي في 18 صفر سنة 1306 في لکهنو، من بلاد الهند ودفن بها في حسینیة غفران‌مآب.
کان من أکابر المتکلمین الباحثین عن أسرار الدیانة والذابين عن بیضة الشریعة وحوزة الدین الحنیف وعلّامة نحریرا ماهرا بصناعة الکلام والجدل، محیطا بالأخبار والآثار واسع الاطلاع، کثیر التتبع، دائم المطالعة، لم یر مثله في صناعة الکلام والإحاطة بالأخبار والآثار في عصره بل وقبل عصره بزمان طویل وبعد عصره حتی الیوم. ولو قلنا أنه لم ینبغ مثله في ذلک بین الإمامیة بعد عصر المفید والمرتضی لم نکن مبالغین. یعلم ذلک من مطالعة کتابه العبقات، وساعده علی ذلک ما في بلاده من حریة الفکر والقول والتألیف والنشر. وقد طار صیته في الشرق والغرب واذعن لفضله عظماء العلماء وکان جامعاً لکثیر من فنون العلم متکلما محدثا رجالیا أدیبا قضی عمره في الدرس والتصنیف والتألیف والمطالعة، ومکتبته في لکهنو وحیدة في کثرة العدد من صنوف الکتب ولا سیما کتب غیر الشیعة.
ویناهز عدد کتبها الثلاثین الفا ما بین مطبوع ومخطوط. وقد بدأ هذه المکتبة والد المترجم السیّد محمد‌قلي وتضخمت في عهد المترجم ثم زاد علیها ولده السیّد ناصر.
وفي الفوائد الرضویة ما تعریبه:
إن وجوده من الآیات الالهیة وحجج الشیعة الاثنی عشریة وکل من طالع کتابه عبقات‌الأنوار یعلم أنه في فن الکلام لا سیما مبحث الإمامة من صدر الإسلام إلی الیوم، لم یأت أحد مثله. انتهی ملخصا.
قرأ الکلام علی والده المفتي السیّد محمد‌قلي والفقه والأصول علی السیّد حسین بن دلدار‌علی النقوي والمعقول علی السیّد المرتضی بن السیّد محمد والأدب علی المفتي السیّد محمد‌عباس.
